ZASTOSOWANIA ŚWIDOŚLIWY

Owoce spożywane są w stanie świeżym, lecz większość w Ameryce Północnej wykorzystywana jest przez przemysł przetwórczy. Zainteresowanie owocami świdośliwy wzrasta od czasu stwierdzenia, że zawierają one znaczne ilości antocyjanów o właściwościach przeciw utleniających (mogą wspomagać obronę organizmu przed rozwojem komórek rakowych). W większości odmian zbiór owoców mechaniczny może być wykonany jednorazowo do 3 razy, ponieważ rośliny dojrzewają równomiernie w gronach.

UPRAWA ŚWIDOŚLIWY

Roślina bardzo odporna na mróz. Może rosnąć w bardzo różnych warunkach. Nie lubi jedynie miejsc wyjątkowo suchych i nadzwyczaj podmokłych (np. dawne łąki zaorane na grunty orne). Najlepsze gleby to gleby piaszczysto – gliniaste (odpowiadają rodzimym siedliskom), lekko kwaśne o Ph ok. 6,0 – 6,5, nawet o niskiej bonitacji. Gleba nie wymaga zakwaszania, a roślina obfitego podlewania. W trakcie jednak dojrzewania owoców, w okresie suszy warto doprowadzić do roślin wodę – owoce są wówczas większe i równomierne Okres owocowania – do 30 lat, choć większość jest roślinami długowiecznymi. Zaczyna owocować w 2 -4 roku po posadzeniu. Rozstaw przy posadzeniu: w rzędzie ok.1- 3 m, pomiędzy rzędami minimalnie 3 – 4 m (większe przy zbiorze kombajnowym w zależności od rodzaju kombajnu).
Najlepsze sadzonki otrzymuje się dzięki sadzonkom in vitro. Inne sposoby to rozmnażanie z nasion, odrostów, sadzonki zielne, pół zdrewniałe i odkłady. Bardzo dobrze reaguje na sztuczne nawadnianie (najlepiej przy korzeniach). W zwalczaniu chwastów najlepiej stosować środki zawierające linuron. Cięcie ma dwa cele – usunięcie zniszczonych, chorych i zbyt gęstych gałęzi oraz pobudzenie do owocowania. Owoce powstają na ubiegłorocznych i starszych pędach. Silne cięcia następują po 6 – 8 latach po posadzeniu.

OWOCOWANIE ŚWIDOŚLIWY

Większość odmian dojrzewa od połowy czerwca do końca lipca. Okres owocowania jest ograniczony czasowo do około 3 tygodni przy danej odmianie. Zbiór owoców w zależności od odmiany może być regularny co 2 – 3 dni lub przesunięty w czasie na jeden zbiór w tygodniu. Problemem na plantacjach owocujących są ptaki, ponieważ świdośliwa stanowi dla nich wielki przysmak.

ZAGROŻENIE CHOROBAMI I SZKODNIKAMI

Świdośliwa nie wymaga specjalnych zabiegów ochronnych w uprawie amatorskiej. Dobrze radzi sobie w naszych warunkach a występujące szkodniki i choroby nie dają się zbyt mocno w znaki i nie zmniejszają drastycznie plonów Ponadto rośliny atakują zmienniki, kwieciaki, zwójki i przędziorki. Choroby spotykane to rdza, brunatna plamistość, brunatna zgnilizna, leukostomoza. Spośród chorób niezwykle groźna jest zraza ogniowa. W przypadku jej wystąpienia powinno się cały chory krzew usunąć.

ŚWIDOŚLIWA – ODMIANY DOSTĘPNE JAKO SADZONKI W SZKÓŁCE KĄCCY

• Prince William -odmiana rozpoczyna owocowanie w połowie czerwca – owocuje równomiernie. Dorasta do 2,5 – 3 m. Wzrost początkowo pionowy, potem rozrasta się łukowo. Wytwarza odrosty. Owoce w zwartym gronie o średnicy dO 12 mm (wielkość uzależniona od zasobności i wilgotności gleby). Owoce bardzo smaczne, słodkie dobre zarówno do przerobu (soki, dżemy) jak i w formie świeżej jako dodatek do deserów. W gospodarstwie próbowaliśmy również ich suszenia.
• ‘Honewood’ Krzew dorastający do wysokości 5m. Pokrój początkowo pionowy i zwarty, później tendencją do rozkładania się w międzyrzędzia (do 4 m szerokości). Wytwarzanie odrostów słabe. Długość życia do 50 lat i więcej. Odmiana bardzo plenna i regularnie owocująca. Owoce dosyć duże, o średnicy do 16 mm, lekko spłaszczone do kulistych, niebiesko czarne ze słabym nalotem, zwykle po   9-15 w zwartym gronie. Dojrzewanie owoców dość równomierne, smak bardzo dobry, nasiona dość duże. Wprowadzona do uprawy w 1973 r.
• ‘Smoky’ Krzew dorasta do wysokości 4,5 m. Pokrój początkowo wzniosły, starsze krzewy mają tendencję do rozkładania się łukowato w stronę międzyrzędzi (do 6 m szerokości). Odmiana długowieczna – do 70 lat i więcej – oraz bardzo plenna i mająca największy udział w produkcji towarowej w Kanadzie. Owoce średnio duże, do 14 mm średnio po 7-11 w zwartym gronie, dojrzewają nierównomiernie. Owoce smaczne, bardzo słodkie, o wysokim stosunku cukrów do kwasów, względnie duże, z licznymi nasionami. Wprowadzona do uprawy w 1952 r.
• ‘Thiessen’ Krzew silnie rosnący, do wysokości 5 m, pokrój młodych roślin wzniosły i zwarty, starsze krzewy mają tendencję do rozkładania się w międzyrzędzia (do szerokości 6 m). Wytwarzanie odrostów średnie do intensywnego. Długowieczność – 70 lat i więcej. Odmiana plenna, wcześniej kwitnąca i dojrzewająca od innych. Owoce duże, o średnicy do 17 mm, prawie kuliste, niebiesko czarne ze słabym nalotem, średnio po 6-12 w luźnym gronie nierównomiernie dojrzewającym, soczyste, o słodkim smaku, Odmiana preferowana przez amatorów. Wprowadzona do uprawy wy 1976 r. W 1995 r.  zajmowała drugie miejsce w strukturze nasadzeń w Kanadzie, po odmianie „Smoky”.
• ‘Martin’ Wyselekcjonowana siewka odmiany ‘Thiessen’ o dużych owocach równomiernie dojrzewających w gronie. Pod względem innych cech użytkowych podobna do odmiany ‘Thiessen’. Wprowadzona do uprawy w 1990 r.
• ‘Pembina’ Krzew dorastający do wysokości 5m; pokrój początkowo wzniosły i zwarty, później rozłożysty (do 5 m szerokości). Wytwarzanie odrostów słabe do średnio intensywnego. Odmiana długowieczna – do 70 lat i więcej. Produktywność duża. Owoce średniej wielkości, o średnicy do 14 mm, owalne do prawie kulistych, niebiesko czarne z nalotem, średnio po 9-13 w gronie równomiernie dojrzewającym, doskonały, pełny, słodki smak, owoce podatne na pękanie przy nadmiernej  wilgoci. Odmiana wprowadzona do uprawy w 1952 r.

ŚWIDOŚLIWA – INNE ODMIANY

• ‘Altaglow’ Krzew o silnym wzroście, do wysokości 7 m, o pokroju prostym i zwartym, rozpiętości w rzędzie (stare krzewy)  do 3m . Wytwarzanie odrostów umiarkowane do dobrego. Krzewy długowieczne (40 lat i więcej) . Owoce duże, o średnicy do 16 mm, prawie kuliste, różnej wielkości, białe, słodkie, zwykle po 5-9 w zwartym, równomiernie dojrzewającym gronie. Odmiana wymaga zapylacza, którym mogą być inne odmiany o podobnym okresie kwitnienia. Wprowadzona do uprawy w 1964 r., głównie jako roślina dekoracyjna, ze względu na ładne ulistnienie jesienią oraz wyjątkowe białe owoce.
• ‘Bluff’ Krzew wysoki (do 5m),  początkowo o pionowym wzroście. Pokrój prosty i zwarty, rozpiętość w rzędzie do 2,5m. Wytwarzanie odrostów – umiarkowane do intensywnego. Długość życia – do 50 lat i więcej. Owoce o średnicy do 13 mm, prawie kuliste, wyrównanej wielkości,  niebiesko czarne z lekkim nalotem, średnio po 7-13 w zwartym, równomiernie dojrzewającym gronie. Mają dobry smak, który podczas przetwarzania utrzymuje się lepiej niż u innych odmian. Rośliny wykazują częściową odporność na choroby liści. Odmiana wprowadzona do uprawy w 1990 r.
• ‘Buffalo’ Krzew o średnio silnym wzroście, dorasta do wysokości 4m, początkowo rośnie pionowo, starsze krzewy rozrastają się do szerokości 5 m. Wytwarzanie odrostów umiarkowane. Odmiana długowieczna (do 70 lat), duża. Owoce o średnicy do 14 mm, owalne do prawie kulistych, niebiesko czarne ze słabym nalotem, najczęściej po 7-13 w luźnym gronie, dosyć równomiernie dojrzewającym. Owoce bardzo smaczne, deserowe, nadają się też do przetwórstwa. Wprowadzona do uprawy w 1990 r.
• ‘Forestburg’ Krzew dorastający do wysokości 4 m, wzrost początkowo pionowy, starsze krzewy rozrastają się łukowato na boki (szer. do 5m). Wytwarzanie odrostów  słabe do umiarkowanego. Długość życia do 40 lat i więcej. Odmiana bardzo plenna. Owoce duże, o średnicy do 16mm, prawie kuliste, niebiesko czarne z nalotem, średnio po 7-11 w zawartym gronie , dosyć równomiernie dojrzewającym – po odmianie ‘Smoky’. Owoce łagodne w smaku, dość słodkim i soczyste. Wprowadzona do uprawy w 1963 r.
• ‘Moonlake’ Krzew dorasta do wysokości 3 m. Początkowo wzrost pionowy, starsze krzewy rozrastają się łukowato osiągając  do 3m szerokości. Wytwarzanie odrostów umiarkowane. Plon owoców średni, czasem duży. Owoce dosyć duże, do 16 mm średnicy, owalne do prawie kulistych, niebiesko czarne z lekkim nalotem, średnio po 6-10 w gronie, grona luźne. Smak owoców względnie łagodny, słodki, dobry. Wprowadzona do uprawy w 1974 r.
• ‘Nelson’ Krzew o słabym wzroście, dorasta do wysokości 1,5m. Pokrój zwarty, gęsty. Wytwarzanie odrostów średnie i intensywne. Odmiana plenna, o późnym terminie kwitnienia i dojrzewania owoców. Owoce średniej wielkości, o średnicy do 13 mm, prawie kuliste, niebiesko czarne ze słabym nalotem, po kilka nasion w owocu, średnio po 6-12 jagód w zwartym gronie. Dojrzewanie owoców nierównomierne, smak dobry. Wprowadzona do uprawy w 1992 r.
• ‘Northline’  Krzew dorasta do wysokości  4 m. Pokrój początkowo wzniosły i zwarty, później rozkładający się łukowato w stronę międzyrzędzi (do 6 m szer.). Wytwarzanie odrostów dosyć intensywne. Długość życia do 50 lat i więcej. Odmiana bardzo plenna. Owoce duże, do 16 mm średnicy, owalne do prawie kulistych, niebiesko czarne z nalotem, jędrne, zwykle po 7-13 w gronie, równomiernie dojrzewają, o doskonałym , słodkim smaku, podobnym do owoców odmiany ‘Pembina’ odporne na pękanie. Wprowadzona do uprawy w 1964 r. W ostatniej dekadzie w Kanadzie stale wzrasta udział tej odmiany w nasadzeniach towarowych.
• ‘Parkhill’ Krzew rośnie słabo, do wysokości 1,5m. Pokrój początkowo wzniosły i zwarty, później roślina ma tendencje do rozchylania się na boki (do 2,5m szerokości). Wytwarzanie rozłogów słabe do średnio intensywnego. Owoce przeciętnej wielkości, o średnicy do 13mm, owalne do prawie kulistych, niebiesko czarne z nalotem, średnio po 7-11 w gronie; grona otwarte, dosyć równomiernie dojrzewające. Owoce smaczne. Wprowadzona do uprawy w 1974 r.
• ‘Regent’ Krzew słabo rosnący, do wysokości 2m, pokrój początkowo wzniosły, starsze krzewy rozkładają się na boki (do 2m szerokości). Wytwarzanie odrostów słabe do średniego. Odmiana plenna i regularnie owocująca. Owoce średnio duże, o średnicy do 13 mm, owalne, do prawie kulistych, niebiesko czarne z nalotem, średnio po 7-11 w gronie, grona luźne i otwarte, smak podobny do owoców śliwki, średnio słodki i łagodny, zwykle po kilka małych nasion w owocu. Odmiana może być używana jako roślina ozdobna, ze względu na atrakcyjne ulistnienie jesienią. Wprowadzona do uprawy w 1977 r.
• ‘Success’ Krzew słabo rosnący, do wysokości 2 m, pokrój początkowo wzniosły i rozwarty, później słabo rozłożysty, do szerokości 2m. Wytwarzanie odrostów średnio intensywne. Długowieczność – 70 lat i więcej. Owoce średnio duże, o średnicy do 14 mm, owalne do prawie kulistych, niebiesko czarne z nalotem, średnio po 7-11 w gronie, które jest luźne. Owoce dojrzewają powoli i nierównomiernie, długo utrzymują się na krzewie. Smak dobry i łagodny, nieco jabłkowy, dosyć słodki, nasiona duże. Odmiana może być także wykorzystywana jako roślina dekoracyjna, ze względu na błyszczące zielone liście w sezonie wegetacyjny i czerwone ulistnienie jesienią. Wprowadzona do uprawy w 1878 r.
• ‘Lee’ Krzew dorastający do wysokości 3 m, o pokroju zwartym, słabo rozłożystym. Odmiana plenna. Owoce dosyć duże, o średnicy do 16 mm, smaku intensywnym, mają mało nasion. Wprowadzona do uprawy w 1994 r.
• ‘Elizabeth’ Krzew dorasta do wysokości 4 m, młode krzewy o pokroju pionowym, zwartym, starsze – rozłożystym. Wytarzanie odrostów umiarkowane, Plonowanie regularne. Owoce dosyć duże (o średnicy 15mm), równomiernie dojrzewają w gronach, słodkie. Wprowadzona do uprawy w 1991 r.